15 października w Geonaturze w Kielcach odbędzie się pierwsze spotkanie Lokalnego Zespołu ds. wyznaczania lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół miasta Kielce. W trakcie spotkania zostaną przedstawione wytyczne płynące z polecenia Ministra Klimatu i Środowiska, nastąpi przyjęcie regulaminu działania zespołu, omówione będą dotychczasowe działania Nadleśnictwa Kielce związane z obszarami lasów o zwiększonej funkcji społecznej, a także odbędzie się prezentacja wstępnej koncepcji zasięgu lasów o wiodącej funkcji społecznej wokół miasta Kielce opracowanej w oparciu o wytyczne z Ogólnopolskiej Narady o Lasach.

Czym są lasy społeczne?

Lasy społeczne to lasy o wiodącej funkcji społecznej znajdujące się zarówno wokół dużych aglomeracji miejskich, mniejszych miast, jak i wsi, czy też w okolicach uzdrowisk i kurortów wypoczynkowych. To właśnie w tych miejscach odbywa się turystyka i codzienna rekreacja, tak niezbędna w utrzymaniu dobrego stanu zdrowia i równowagi psychicznej. Lasy społeczne to również lasy, które są kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności oraz miejsca pracy. Wobec skutków zmian klimatu ich znaczenie jeszcze bardziej rośnie.

Obecnie jednym z priorytetów działań Ministerstwa Klimatu i Środowiska jest wypracowanie nowej formuły dla funkcjonowania lasów w Polsce. Celem jest zwiększenie ochrony najcenniejszych przyrodniczo i społecznie lasów, przy jednoczesnym zapewnieniu polskiemu przemysłowi odpowiedniej ilości drewna. Pilotażowy projekt dotyczy obecnie 9 lokalizacji w Polsce, konsultacje trwają między innymi w Krakowie, Warszawie, Poznaniu i Wrocławiu, ruszyły także w Kielcach i Bielsku – Białej. Miasta te zostały dodane do projektu w odrębnym poleceniu MKiŚ.

Przedsięwzięcie ma na celu ustalenie w toku szerokich konsultacji społecznych lokalizacji dla tzw. lasów społecznych, czyli obszarów o zwiększonej funkcji społecznej, przy jednoczesnym uwzględnieniu lokalnych zasobów przyrodniczych, potrzeb społecznych oraz istoty prowadzonej zrównoważonej gospodarki leśnej danego nadleśnictwa, na terenie którego będą ustanowione lasy społeczne. Nadleśnictwo Kielce wraz z Regionalną Dyrekcją LP w Radomiu przystępuje do organizacji procesu konsultacji społecznych mających na celu wyłonienie i określenie takich terenów dla miasta Kielce. W konsultacjach udział wezmą przedstawiciele wszystkich szczebli samorządu lokalnego, organizacje pozarządowe, aktywiści, przedstawiciele świata nauki, pracownicy Lasów Państwowych, eksperci i doradcy oraz przedstawiciele zakładów usług leśnych i przemysłu drzewnego. Wypracowane w toku konsultacji uzgodnienia zostaną przekazane do Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, a następnie trafią do MKiŚ.

Na Lasy Społeczne warto patrzeć szerzej niż tylko przez pryzmat rekreacji. W przyszłości na zajmowanych przez nie obszarach mogłaby powstawać szeroko rozumiana infrastruktura społeczno – turystyczno – rekreacyjna. W lasach społecznych wciąż będzie można zbierać grzyby, owoce leśne, jeździć na rowerze i uprawiać biegi. W lasach tych nie będą prowadzone intensywne prace gospodarcze związane z pozyskaniem drewna, natomiast wciąż będą podlegały działaniom ochronnym służącym przyrodzie i bezpieczeństwu korzystających z nich ludzi.

Istotne jest, by wypracowywana koncepcja lasów o wiodącej funkcji społecznej była zgodna przede wszystkim z aktualnymi potrzebami mieszkańców aglomeracji kieleckiej, ale również z wyzwaniami, jakie stawiają przed nami zmiany klimatyczne oraz konieczność stosowania nowych regulacji prawnych związanych z przyjęciem europejskiego prawa o Odbudowie Zasobów Przyrodniczych. Kryteria, które określają funkcję wybranego obszaru lasu jako społeczną, wykraczają daleko poza korzystanie z nich jako miejsca turystyki i rekreacji i zostały wstępnie uzgodnione w ramach Ogólnopolskiej Narady o Lasach.

W dobie kryzysu klimatycznego i wyzwań jakie stoją przed współczesnymi miastami lasy społeczne są przestrzeniami kluczowymi dla współczesnych mieszkańców miast. W miarę rozwoju świadomości społecznej, coraz większą rolę odgrywać zaczyna społeczna i przyrodnicza funkcja lasów. Ludzie zaczęli dostrzegać jak istotne są lasy nie tylko jako źródło surowców, ale także jako ekosystemy zapewniające bioróżnorodność, regulujące klimat i jako miejsca rekreacji i wypoczynku.

Mając na uwadze wzrost populacji i rozwój miast jako coraz większych organizmów, które przyciągają mieszkańców z obszarów wiejskich, trwająca urbanizacja i wyzwania klimatyczne powodują, że w miastach do końca 2050 roku wg. danych ONZ zamieszka 70% ludności świata. Lasy społeczne będą zatem odgrywały kluczową rolę w strategiach adaptacji miast do zmian klimatycznych, poprawie jakości powietrza, a także w tworzeniu przyjaznych miejsc do życia i pracy. Stanowić będą istotny element działań na rzecz podnoszenia jakości życia mieszkańców poprzez dostarczanie zielonych przestrzeni dostępnych dla każdego, wzmacniających rozwój wspólnot lokalnych.

Lasy Państwowe jako gospodarz procesu konsultacji społecznych chcą realizować te postulaty kompleksowo, z poszanowaniem głosu wszystkich środowisk zainteresowanych przyrodą i gospodarką leśną.